BANIWA
- Kapha preso phia? Oopi preso pikitsinda? Kadzokada pidzeenaka nadeewatsa phia Juiz irhio likapakaro oo littathakaro lhimawa phaka lipiirikanaliko katsa preso phia oo lhia pikitsinda. Lhia watsa ittatha lhimawa oo likapa phaka nainoetamiphaaka nhepakada nako preso phia oo pikitsinda. Lhia watsa ikaite kaphaaka littaitaka lhiepaka lhiehe lidzeekatanida lipanalikotsa oo kanakaika watsa lhiepaka presokadapanaliko.
- Presokada phia oo pikitsinda lidzeena watsa lirikoda lhiehe nakapakawa nheette nhattathakawa nhemawa phia. Kadzokadanakoni pikapa koaka pittaitali: Lirhiotsa nadeekani Juiz irhio dzamadaa heekoapi iphomitte presoka dzaamini.
- Lhiehe presodali littaita kaakopedaka liapidzani lhia kakoape likhete (advogado) nhaawakatsa nhaa dzamada, lipeedzattoa nadeekani Juiz irhio.
- Phia oo pikitsienaape kaphaa lidzeenakada kadzo nako (nainoetakani) ?
Nadeekadanako phia Juiz irhio likapakaro nhette littathakaro lhimawa, kadzokadanako pikaite phiome koamekeeka naakaka pinako nheette nhepaka phia nha policianai nheette koameka nadeenhika phia atee lhiadanako nadeeka phia likalhe. Lhia watsa ikapa phaka kadzokatsa nadeenhika lipirikanaadzo, ñamekada kadzoni, lhia watsa ikaite koaka kanakairi nadeenhika pirhio.
TUKANO
- “Mu toho wetihare mu a ́kaweri keoro wetirãre iñanururã tiropu bi’ádupohare pehkasã na Audiência de Custódia na pisusé wenorosã. Topure na tekahãse duhtise mahsirã wiogu merã nã ukurõ ni’i. Ku wiogu topure ñagusami, keorota wenoaparito to bi`adu ́pokaberore, tohonika ku biadu ́ponoku keoro wetika beromã a’tere yutigu sami.”
- mu’u tohonika mu ahkaweri, mu merãkuhu keoro wetiha biadu ́po noka, ati di’tare duhtise ni’i a’te wemahsimã ni’ise: Ku ñeõka bero a ́pe numu du ́tigu (juiz) tiropu mia mahsima.
- ku keoro weti tihagu ñenoku waku, kûre tekahãse wiogu merã uku bahsoakuhu (advogado) merã uku mahsi sami, nã a ́tirowe iñanuru wenorosa ní uku masiôropu wa’ati duhporo.
- A ́te waterore mu tohonika mu a ́kawerera yurutahari; Mure paguti, pa’ase tohonika dihiokuse wemahsiti samã mure ñedu ́ poropu ñanururã ñeokabero wiogu mera ukugu wagu, werepeoro ni’isa, keoro wetika ñekotera na duhti nirã ñaro kurê wekaberore, wiogu bui’ri we sami kure nã toho weka bero.
NHEENGATU
- Aĩta presu ĩde? Ne anama usu presu? Yawe ramẽ usu ikue Purũgitasa Sesewara (Audiência de Costódia), mamẽ juiz usu umuyã miakũtasa, sa tãpresu maye yumũduwaa, sa aikue yũpiaiwasa asui usu amaã sa yã mira upudei usarú maita upitá sesewara presi ĩma aé, upudei yuiri upita presu.
- Sa ĩde, ne anama u ne rumuara usu prezu resu resasá Yupurũgitasa Sesewara rupí, mamẽ juiz usu umiakũta sa yã presusá yumuyã sapé rupí. Rekua: Rekua maãita upitasuka sa míra usasawaá irupi: Upuderi yumuyukua ye juiz supé 24 úra prezu rirewara
- Míra prezu waá upuderi uyupurũgita udefẽderisara irumu sũde kua Yupurigitasa Sesewara, tapesuwa upé asui pulisia ĩma u amũ míra.
- Ĩde u neanama usaawa puxuwerasa rupi?? Kua Yupurũgitasa Sesewara aé marupi puderi yũbeupawa maita asasuawa manũga-ra, maye pulisia ta sika uika mamẽ yupurũgitasa. Kua justisa putari ukaua sa aikues puxiwerasa tariku u pulisia umuyã mã ũbawa upududeri, puderi arama sikari muyã manũgara.
KANAMARI
- Maonodik kinah nowihnin, ama anin nyama apan nak-nin nakatü hoki, anin nyama apan naknin nawarah natikok ninbaktih an, reitonanin maonodik nin, anin nyama atikok ninbak maonodik nyama, ama antü ada tyok-madyi nyama.
- Idik, owihnin apan nak-nin na ono dik nin anin, ma hohoh nyama ma katü hoki nyama (Audiência) tatan, apan naknik nawarah na katü hoki nyama, tüküna ma onodik nyan, apan nak-nin na warah an nyama hoki nin, Audiência de Custódia tatan. Tüküna maonodik-nin anin, opara nin ikik nin nyama apan nak-nin nawarah patüna, akatü hoki nyama, Kahtorio tatan, ama antü Dirikahtyia naki 24 ora nin anin, kariwah koni ton.
- Tüküna ityowa towik kodowik makatü hoki nin padyanin nyama apan nak-nin nawah nakatü hoki kotüdah, apan nak-nin hotü katü, tü-an o tüküna hotünin antyokatü ta nyan anin.
- Idik, mao wihnin tohonin panin kinin anin, ama antü mabobo boan nin anin. Tüküna makatü hoki nin anin, Audiencia de Custodia tatan, anin nyama tohokik ninbaktih tanyan nük, apan nak-nin na tohoh ninpanin tünin tanyam, batih nin madüni nin anin. Atyowa tonok-ki na tikok niwü tanyan, apan nak-nin na tohoh ninpanin tünin tanyan nük, anin nyama ta nyan tikok-ki ninbak.
MARUBO
- Keporai? Mĩ wetsama keporai? Áskaro, awê keposho nikõnkoĩkatsa vevo kaya akatsaivo. Anosho juiz nĩ oĩkatsa esé keskái ikirki oĩ, isĩ akamara ivai oĩ, askavaikĩ awê yoãtirivi, ramaro awê shovõshose kepokatsa, anõ kepoa shovõsho kepokatsa ikĩ.
- Mia, mî wetsama, mi ave takea aká kepoa, atõ nitxĩ koĩti vevo, kayá iki takatsa aa kepoyatõ tanati tanatso. Erérasî keskaki, ea yora inä yoãtso. awẽ kepoa 24 horas tavamaĩnõ juiz nĩ vanati
- Atô kayáti vevo ari pashkakesho nĩkãa, vanaa roase, teskeakaya yora wetsa aká yama namâsho.
- Mianã, mĩ wetsamavonĩ onis awei askái ati ikitai, isĩ ikitai akáyará? Kaya ikitaa namãsho katsése yoãti, teskekaitô txitáki atxivai namãsho yoãvarãti. Teskekaitõ ati aki, wea aki avai taise aka justiçã tananõ inã.
MATIS
- mibi betaxadek, min wetsibo betaxadek kean txuikit nuki kuakek kuanek mispatsi mibiuabox kekin bedebida mibi betaxun tsadumbox kekin.
- Natsi kexo nukun wetsi batax pavox mibi koak nuk kek ëbi txoawak juis .nuku uetsi apadem bidibi bëtax box. nëtë epapan onkenun matses epapa bëtaxan sinantsenak juis bëk onkenun.
- betaxax tsatkin betxikankit bet akuentset onke akuidabetpa
- min wëtsi bëtaxak nuxun koënakin koeskin kakin kabox juisen koakak mis padentsi mibi nakabox poliacia bom kekin kat txuek koeskin bin ëbi nakabox kekin juis txuie bëtax bokit bëdan nun.
TICUNA
- Cupocu? Cutanüe tapocuegu? Rü nangupetüta i cuuۢ naínüuۢ inapouۢuۢca rü ta nawa nanguta poracü Ã’LJgacü duã’tagüarü na nunadaü rü ngema pocu na muguwa nangemaüãcü rü urü nangemaü inu rü ta nagu narüǮn rü yiema duüNjuۢ rü tanangaüü i Ã'Njgacüwa i düetüwa urü tanangauۢuۢ pocuwa.
- Tchi cumaru, nheerie ya cutanuã ru cumücü tapocugu nawa taupetü cuuۢ naínüuۢ i pouۢrüuۢ nüuۢnawa nheuۢrüuۢ ya igüuۢ i poürüuۢgü ya duuۢNjü i poüuۢ: Nanawa'e na naütawa cuuۢuۢ Ã'Njgacü porauۢ tare nguneuۢwa i nguguwena nacupocuuۢ.
- DuuۢNj ya pocue rü nangema na tugü itapoüuۢ namaã tideauۢ i tumaarü pouۢruü na tüuۢ naínüuۢca i nüícamare rü tama namaã i tchurara rü togümaã.
- Cuma rü nhumatchi cutuanüã rü tchiri cunanadaugü rü nhumatchi i üã'ãcü?
Rü cuü í ínüüi poüruüwa rü name na nüü quiuü guüma tacü cumaã ngupetuü na noriütchima tchurara cuü naiyauü rü nhumata cuü íngüüwa. Ã'egacü poraü nanawa'e na nuü nacuaü na tacu cumaã nguprtuürü cüü ya maü i tchurara nanawa'e na nüü nadaü i Ã'egacü ngema gutchinü i cumaã ngupetuü
